Featured image for Panorama polskiego LegalTechu i AI dla kancelarii

Panorama polskiego LegalTechu 2023 i AI dla kancelarii – wnioski, trendy, praktyczne kroki

Polski rynek LegalTech nigdy nie zmieniał się tak szybko jak teraz. Rok 2023 pokazał, że sztuczna inteligencja dla kancelarii prawnych przeszła z poziomu ciekawostki na poziom realnego narzędzia biznesowego. Jednocześnie wiele kancelarii wciąż jest na etapie „rozpoznania bojem”: testy, pilotaże, pojedyncze wdrożenia.

Ten artykuł to syntetyczna panorama polskiego LegalTechu z perspektywy roku 2023, ale napisana z myślą o tym, jak podejmować decyzje w końcówce 2025 roku. Jeśli prowadzisz kancelarię, zarządzasz zespołem prawnym albo odpowiadasz za innowacje, znajdziesz tu konkretne wskazówki, od czego zacząć i jak nie zgubić się w gąszczu narzędzi.

Artykuł należy do serii „AI dla Polskich Kancelarii Prawnych: LegalTech”, w której pokazujemy praktyczne zastosowania sztucznej inteligencji: od analizy dokumentów, przez badania prawne, aż po zarządzanie kancelarią. W tej części skupimy się na tym, jak wygląda polski ekosystem LegalTech i jak z niego mądrze korzystać.

1. Co dziś znaczy „polski LegalTech”? Krótka mapa rynku

Jeszcze kilka lat temu „LegalTech” w Polsce kojarzył się głównie z systemami informacji prawnej i prostymi generatorami dokumentów. Dziś krajobraz jest nieporównywalnie szerszy.

Główne kategorie rozwiązań LegalTech w Polsce

Można wyróżnić kilka kluczowych segmentów, w których faktycznie pojawiły się wdrożenia w polskich kancelariach:

AI do analizy dokumentów
- automatyczne przeglądy umów (contract review),
- ekstrakcja klauzul i kluczowych danych,
- porównywanie wersji, wyszukiwanie „czerwonych flag”.
Badania prawne wspierane AI (legal research)
- wyszukiwanie orzeczeń i przepisów z użyciem zapytań „po ludzku”,
- podpowiadanie powiązanych tez, linii orzeczniczych, komentarzy.
Automatyzacja dokumentów i workflow
- generowanie projektów umów na podstawie ankiet,
- automatyczne tworzenie pism procesowych z szablonów,
- obiegi akceptacji, e‑podpisy, archiwizacja.
Zarządzanie kancelarią (law firm management)
- CRM i systemy do obsługi klientów,
- ewidencja czasu pracy, rozliczenia,
- raporty rentowności klientów i spraw.
Narzędzia klienckie (client-facing)
- portale samoobsługowe Klienta,
- chatboty do odpowiedzi na standardowe pytania,
- kalkulatory online i proste konfiguratory usług.

Kluczowa zmiana 2023–2025: niemal każdy segment LegalTechu został „dotknięty” przez AI – od przeszukiwania dokumentów po kontakt z klientem.

2. AI dla polskich kancelarii – praktyczne use case’y

W dyskusjach o LegalTechu łatwo utknąć na poziomie haseł. Tymczasem polskie kancelarie już dziś wykorzystują AI w bardzo konkretnych, powtarzalnych procesach.

2.1. Analiza dokumentów: szybciej, ale też bezpieczniej

Najbardziej dojrzały obszar to AI do przeglądu umów. W praktyce wygląda to tak:

prawnik wrzuca do systemu pakiet umów (np. NDA, umowy handlowe, leasingi),
narzędzie automatycznie wykrywa kluczowe klauzule (jurysdykcja, odpowiedzialność, kary umowne, zmiana kontroli),
wskazuje nietypowe zapisy w porównaniu do przyjętego standardu kancelarii lub rynku.

Korzyści dla kancelarii:

redukcja czasu o 30–60% przy standardowych przeglądach,
większa powtarzalność i jakość – mniej przeoczeń w powtarzalnych zadaniach,
możliwość zaoferowania klientom produktowych usług prawnych (np. „przegląd pakietu 50 umów w stałej cenie”).

2.2. Badania prawne z AI: inaczej zadajesz pytanie, inaczej myślisz o odpowiedzi

Nowa generacja narzędzi do badań prawnych pozwala zadawać pytania w języku naturalnym:
„Jakie są najnowsze orzeczenia SN dotyczące odpowiedzialności członków zarządu za zaległości podatkowe?”

System:

wskaże istotne orzeczenia i przepisy,
zaproponuje podsumowanie,
pozwoli w kilka sekund przejść od ogólnego pytania do konkretnego materiału źródłowego.

W realiach polskiej kancelarii oznacza to m.in.:

oszczędność czasu młodszych prawników,
szybsze przygotowanie szkicu opinii, który następnie wymaga eksperckiej weryfikacji,
łatwiejsze wprowadzenie nowych osób do skomplikowanych tematów.

2.3. AI w zarządzaniu kancelarią i relacją z klientem

Coraz częściej kancelarie wykorzystują elementy AI w obszarze operacyjnym:

prognozowanie przychodów i obciążenia zespołu na podstawie danych historycznych,
wykrywanie „wąskich gardeł” – spraw i klientów generujących najwięcej nieefektywnego czasu,
proste chatboty do przyjmowania zapytań od klientów, kategoryzowania ich i przekierowywania do właściwej osoby.

To nie są „efekty specjalne”, ale codzienna, twarda efektywność – kluczowa w realiach spowolnienia gospodarczego i rosnącej presji na koszty usług prawnych.

3. Wyzwania polskiego LegalTechu: prawo, etyka, dane

Entuzjazm wokół AI jest duży, ale polskie kancelarie bardzo słusznie zadają pytania o ryzyka. Podczas branżowych spotkań w 2023 roku te same wątki wracały jak bumerang.

3.1. Poufność i bezpieczeństwo danych

Największa obawa: „Czy moje dane nie trafią do publicznego modelu AI?”.

Dobre praktyki dla kancelarii:

wybór narzędzi, które oferują separację danych i wyraźnie wskazują, że dane klientów nie są wykorzystywane do trenowania modeli,
jasne zasady wewnętrzne: czego nie wolno wklejać do otwartych narzędzi,
szyfrowanie, kontrola dostępów, regularne audyty bezpieczeństwa.

3.2. Odpowiedzialność zawodowa i „AI hallucinations”

Modele językowe potrafią:

generować świetnie brzmiące, lecz błędne odpowiedzi,
„wymyślać” orzeczenia lub przepisy, które nie istnieją.

Dla prawnika w Polsce oznacza to jedno: AI nigdy nie może być jedynym źródłem odpowiedzi. Konieczne jest:

każdorazowe sprawdzenie cytowanych przepisów i orzeczeń,
traktowanie AI jako współpracownika-stażysty – szybkiego, ale wymagającego nadzoru,
dokumentowanie procesu weryfikacji w wewnętrznych procedurach.

3.3. Regulacje: między innowacją a ostrożnością

Równolegle do rozwoju narzędzi toczy się debata o regulacjach. Dla polskich kancelarii praktycznie znaczy to tyle, że:

muszą śledzić zmiany w zakresie odpowiedzialności za korzystanie z AI,
warto już dziś przygotować politykę korzystania z AI w kancelarii (dla prawników, aplikantów, personelu wsparcia),
klienci coraz częściej pytają, czy kancelaria używa AI – i oczekują jasnej, odpowiedzialnej odpowiedzi.

4. Jak zacząć z AI w kancelarii? Prosty plan wdrożenia

Największy błąd, który powtarzał się wśród kancelarii w 2023 roku, to chaotyczne testowanie narzędzi: „przetestujmy wszystko i zobaczymy”. Lepsze podejście to małe, dobrze zaprojektowane pilotaże.

4.1. Krok 1 – Zidentyfikuj 1–2 procesy o dużej powtarzalności

Najlepsze na start są procesy:

częste,
powtarzalne,
o jasnych kryteriach jakości.

Przykłady:

wstępna analiza NDA,
przygotowanie pierwszej wersji prostych umów (np. B2B, najem, regulaminy),
wstępne badania prawne w określonej, powtarzalnej dziedzinie (np. prawo pracy, windykacja).

4.2. Krok 2 – Dobierz narzędzie do problemu, a nie odwrotnie

Zamiast pytać: „Jakie narzędzia AI są najpopularniejsze?”, lepiej zacząć od pytania:
„Co dziś zajmuje naszym prawnikom najwięcej powtarzalnego czasu?”

Następnie:

wybierz 1–2 narzędzia, które adresują konkretny problem,
sprawdź warunki bezpieczeństwa danych,
ustal czas pilotażu (np. 6–8 tygodni) i mierniki sukcesu (np. oszczędność czasu, liczba błędów, satysfakcja zespołu).

4.3. Krok 3 – Szkolenia i „AI literacy” dla zespołu

Bez zrozumienia, jak działa AI, nawet najlepsze narzędzia będą używane źle. Warto:

przeprowadzić krótkie, praktyczne szkolenie dla całego zespołu,
pokazać na realnych sprawach kancelarii, jak formułować zapytania (prompting),
zdefiniować czerwone linie: dane, których nie wolno wprowadzać do zewnętrznych systemów.

4.4. Krok 4 – Retrospektywa i decyzja: skalować czy zamknąć?

Po zakończeniu pilotażu odpowiedz na pytania:

o ile skrócił się czas wykonania zadania?
czy jakość pracy wzrosła, spadła, czy się nie zmieniła?
jakie były największe bariery (techniczne, kulturowe, prawne)?

Na tej podstawie podejmij decyzję:

skalujemy narzędzie na cały zespół,
szukamy alternatywy,
rezygnujemy z tego obszaru i testujemy inny use case.

5. Networking i społeczność LegalTech w Polsce – dlaczego warto się włączyć

Polski LegalTech rośnie nie tylko dzięki narzędziom, ale przede wszystkim dzięki społeczności: meetupom, konferencjom, zamkniętym grupom praktyków. W 2023 roku i później wiele spotkań poświęconych było właśnie temu, jak realnie korzystać z AI w kancelariach.

5.1. Co daje udział w wydarzeniach LegalTech?

Dla kancelarii i działów prawnych to przede wszystkim:

wymiana doświadczeń – jakie narzędzia sprawdziły się w innych kancelariach, jakie okazały się rozczarowaniem,
możliwość poznania polskich dostawców LegalTech i zadania im trudnych pytań o bezpieczeństwo, modele licencjonowania, plany rozwoju,
dostęp do case studies z polskiego rynku – często bardziej przydatnych niż efektowne, ale odległe przykłady z USA czy UK.

5.2. Jak przygotować się do networkingu LegalTech

Jeżeli wybierasz się na spotkanie branżowe lub meetup, dobrze jest przyjść z konkretnym celem:

2–3 problemy, które chcesz rozwiązać w swojej kancelarii,
listę pytań o AI, na które nie masz jeszcze odpowiedzi,
gotowość do podzielenia się jednym własnym doświadczeniem (nawet jeśli to porażka – te są często najcenniejsze).

W ten sposób networking przestaje być „towarzyski”, a staje się elementem strategii rozwoju kancelarii.

Zakończenie: gdzie jest dziś polski LegalTech i co dalej?

Polska panorama LegalTechu po 2023 roku jest jasna: AI dla polskich kancelarii prawnych przestała być futurystycznym hasłem. Jest realnym narzędziem, które – dobrze wdrożone – pozwala szybko analizować dokumenty, prowadzić badania prawne i efektywniej zarządzać kancelarią.

Kluczowe wnioski:

zacznij od małych pilotaży w jednym–dwóch procesach,
potraktuj AI jako współpracownika, a nie zastępstwo prawnika,
zadbaj o bezpieczeństwo danych i jasne wewnętrzne zasady korzystania,
korzystaj ze społeczności LegalTech – ucz się na cudzych błędach, dziel się własnymi.

Jeśli chcesz, by Twoja kancelaria nie tylko nadążała za zmianami, ale je wyprzedzała, to najlepszy moment, by zaplanować konkretne wdrożenia na 2026 rok. Jakie dwa procesy w Twojej kancelarii mogłyby już dziś zostać wsparte przez AI – i co zrobisz w ciągu najbliższych 30 dni, aby to sprawdzić?